I 2.  Park prirode

 

Park prirode „Begečka jama“ proglašen je za zaštićeno područje u cilju očuvanja staništa koja su u nestajanju i za njih vezanih životnih zajednica i divljih vrsta, očuvanja geomorfoloških oblika karakterističnih za velike ravničarske reke, kao i obezbeđivanja uslova za dalji stabilan razvoj prirodnih vrednosti, uz održivo korišćenje prirodnih resursa.

Zaštićeno područje je sastavni deo međunarodnog ekološkog koridora reke Dunav. Ovo područje ima odlike rečnog, jezerskog, barskog, močvarnog i šumskog ekosistema i prirodno je stanište brojnih biljnih i životinjskh vrsta.

Prostor Begečke jame je obogaćen živim svetom, od kojeg je prisutno 125 vrsta biljaka, oko 150 vrsta ptica, 11 vrsta gmizavaca i 18 vrsta insekata. Takođe je i stanište 14 vrsta riba.

I 3.  Kategorija po Zakonu o zaštiti prirode

Prema kategorizaciji zaštićenih područja, Park prirode „Begečka jama“ prirpada III kategoriji – zaštićeno područje lokalnog značaja.

I 4. IUCN – kategorija IV

Prema klasifikaciji Svetske unije za zaštitu prirode (IUCN), Begečka jama pripada kategoriji IV – područje upravljanja staništima i vrstama.

I 7. Geografski položaj

Park prirode „Begečka jama“ nalazi se u južnoj Bačkoj pored naselja Begeč, uz levu obalu reke Dunav, na teritoriji opštine Novi Sad.

Od Begeča je udaljena 2,5 km jugozapadno, a od Novog Sada oko 18 km u pravcu zapada. Prostire se u pravcu zapad, severo-zapad, u dužini od oko 5,5 km, zauzimajući površinu od 489,5 ha, na kojoj su uspostavljeni režimi zaštite II i III stepena.  

Zaštitna zona obuhvata Parka prirode „Begečka jama“ obuhvata površinu od 387,75 ha.

I 9. Režimi zaštite

Od ukupne površine zaštićenog područja, područje režima zaštite III stepena iznosi 359,37 ha ili 73,4%, dok režima zaštite II stepena obuhvata 130,14 ha, odnosno, 26,6%. Režim zaštite II stepena – aktivna zaštita, sprovodi se na delu zaštićenog područja sa delimično izmenjenim ekosistemima velikog naučnog i praktičnog značaja, kao i posebno vrednim predelima i objektima geonasleđa, dok režim zaštite III stepena – proaktivna zaštita, na području sa delimično izmenjenim i/ili izmenjenim ekosistemima, predelima i objektima geonasleđa od naučnog i praktičnog značaja.

I 11. Istorijat zaštite

U granicama istraživanog područja od 1970. godine pod zaštitom su se nalazila „Četiri stabla crne i jedno stablo bele topole”.

Preliminarna istraživanja ovog područja započeta su tokom 1995. godine. Na osnovu dobijenih rezultata izrađena je dokumentaciona osnova za pokretanje postupka prethodne zaštite.

Na prostoru Begečke jame, zaštita je prostorno uspostavljena 1996. godine, kada je doneta Prethodna zaštita zaštićenog područja.

Terenska istraživanja su završena tokom 1997. godine, a Odluka o zaštiti Parka prirode „Begečka jama” doneta je 1999. godine („Sl. List grada Novog Sada“, 14/99). Na osnovu predloga Pokrajinskog zavoda za zaštitu prirode i člana 17. stav 2. Zakona o zaštiti prirode („Sl. glasnik SRS”, br.24/65) Sekretarijat za upravno-pravne poslove SO Novi Sad, doneo je Rešenje o stavljanju pod zaštitu “Četiri stabla crne i jedno stablo bele topole“.

Rešenje pod brojem 03-633/6-68 od 30.03.1970 godine, je objavljeno u „Službenom listu opštine Novi Sad” br.4/70. Polazeći od Srednjoročnog programa rada Pokrajinskog zavoda za zaštitu prirode za period od 2011. do 2015. godine, Programa rada za 2011. godinu i člana 42. Zakona o zaštiti prirode („Službeni glasnik RS“, 36/09, 88/2010, 91/2010) tokom 2011. godine pristupljeno je reviziji zaštite Parka prirode „Begečka jama“.

Park prirode „Begečka jama“, stavljen je pod zaštitu 8.12.1999. god. na XXXII sednici Skupštine Grada Novog Sada kao značajno prirodno dobro radi očuvanja biotopa koji su u nestajanju i za njih vezanih životnih zajednica i strogo zaštićenih i zaštićenih divljih vrsta biljaka, životinja i gljiva, kao i izuzetno značajno prirodno plodište riba i reprezentativno stanište ostale faune i vodene makrofitske vegetacije.

U Odluci o zaštiti PP „Begečka jama“ („Sl. list  Grada Novog Sada“, br. 14/99) određeno je da Staralac (Upravljač) pomenutog prirodnog dobra bude DTD Ribarstvo AD iz Petrovaradina (DTD Ribarstvo DOO Bački Jarak).

Skupština Grada Novog Sada, na XXV sednici održanoj 10.02.2022. godine, donela je Odluku o proglašenju zaštićenog područja Parka prirode „Begečka jama“, br. 501-2/2021-8-1, na osnovu koje je za upravljača ovog područja proglašeno JVP „Vode Vojvodine“.

Samim tim, po donošenju ove odluke, prestaje da važi Odluka o zaštiti Parka prirode „Begečka jama“, br. 501-138/99-I-9, od 08.12.1999. godine, kojom je na osnovu čl. 7 za upravljača imenovano DTD „Ribarstvo“ AD, Novi Sad.

I 12. Upravljač

Skupština Grada Novog Sada, na XXV sednici održanoj 10.02.2022. godine, donela je Odluku o proglašenju zaštićenog područja Parka prirode „Begečka jama“, br. 501-2/2021-8-1, na osnovu koje je za upravljača ovog područja proglašeno JVP „Vode Vojvodine“. Samim tim, po donošenju ove odluke, prestaje da važi Odluka o zaštiti Parka prirode „Begečka jama“, br. 501-138/99-I-9, od 08.12.1999. godine, kojom je na osnovu čl. 7 za upravljača imenovano DTD „Ribarstvo“ AD, Novi Sad.